Plak jij voor, tijdens of na elke zin hetzelfde woord? Of is dat.. bijvoorbeeld, eigenlijk heel gewoon voor jou? Behalve meer tijd om na te denken maken deze woorden je onzeker en je tekst onleesbaar. Ik ben er zelf ook schuldig aan. Daarom deel ik met jou mijn 12 ‘jeukwoorden’ die je altijd kunt schrappen.
Modale hulpwerkwoorden
Deze geven aan of iets wenselijk, mogelijk of waarschijnlijk is. Maar ze vertroebelen ook het beeld dat je oproept. Kijk maar:
‘Wanneer je hulpwerkwoorden inzet, zouden deze kunnen helpen om je boodschap te nuanceren.’
‘Wanneer je hulpwerkwoorden inzet, nuanceer je een boodschap.’
Met ‘zouden kunnen’ dek je jezelf in. Je weet het niet zeker en neemt geen verantwoordelijkheid. In de tweede zin ligt de nadruk op ‘nuanceer’. Dat maakt je boodschap krachtiger.
Ook ‘kunnen’ kun je schrappen. Kunnen is té vrijblijvend. We ‘kunnen’ je helpen. Oké, en wanneer dan? Beter is: ‘wij helpen je (met/aan iets)’, of ‘wij helpen je graag.’ Dat maakt je zeker en schept vertrouwen.
Terwijl
Bij het omschrijven van een handeling val je vaak terug op het signaalwoord ‘Terwijl’. Nergens voor nodig:
‘Terwijl ik deze tekst schrijf, gebruik ik veel signaalwoorden.’
‘Ik schrijf deze tekst. Met veel signaalwoorden.’
Verkleinwoorden
Door het toevoegen van -je of -tje maak je een verkleinde versie van een zelfstandig naamwoord:
‘Vandaag deel ik een blogje over een verhaaltje van verkleinwoordjes. Ik heb dit al weken op mijn kladblokje staan. Straks werk ik het uit op mijn computertje.’
Ze lijken schattig, maar komen niet serieus over. Misschien ben je wel ladderzat nadat je twee ‘flesjes’ wijn hebt gedronken. Of wil je chique doen in je koffiebar, maar praat je personeel over ‘espressootjes’.
Stop ermee. Het doet afbreuk aan je boodschap en maakt je onzeker.
Kortom
Je schrijft een lang verhaal en herhaalt daarna kort de boodschap.
Waarom? Met ‘kortom’ suggereer je een onoplettende lezer. Niet netjes. Staat er iets belangrijks na ‘kortom’? Zet het vooraan, zodat je lezer eerder op hoogte is.
Dus
Geeft een oorzaak – gevolg aan die je al duidelijk wordt bij een goede zinsopbouw:
‘Ik ben te laat, dus iedereen is weg.’
‘Ik ben te laat, iedereen is weg.’
‘Ik ben klaar, dus ik ga naar huis.’
‘Ik ben klaar, ik ga naar huis.’
‘Het is koud, dus ik blijf binnen.’
‘Het is koud, ik blijf binnen.’
De tweede zin zegt precies hetzelfde, maar met meer zelfvertrouwen.
Namelijk
Ook dit woord probeert ergens nadruk op te leggen maar voegt niks toe. Net als ‘kortom’ en ‘dus’ belerend.
Weg ermee.
Maar
Komt te pas en te onpas voor. ‘Maar’ is een bruggetje tussen twee zinnen of zinsdelen, maar alleen moet je het wel juist gebruiken: als een tegenstelling die het voorgaande in een zin ontkracht:
‘Je zegt dat nou wel, maar het is niet helemaal waar.’
In sommige zinnen heeft ‘maar’ geen functie, waardoor het ene zinsdeel belangrijker wordt dan het andere:
‘Ik heb een auto, maar jij hebt een fiets’.
Hier kun je ‘maar’ weglaten:
‘Ik heb een auto, jij een fiets’.
Vaak/Soms/Meestal/Weleens/Regelmatig
Met deze woorden voorkom je dat je iets beweert zodat niemand je erop kan aanvallen. Lekker veilig. Je roept iets en dekt jezelf in. Schrap deze woorden, neem stelling en maak het concreet.
Zoals hier:
‘Ik schrijf meestal goede teksten die ik regelmatig deel op LinkedIn.’
‘Ik schrijf goede teksten die ik elke week deel op LinkedIn.’
De tweede zin neemt stelling en maakt het met ‘elke week’ concreet.
Twijfel je over je bewering? Onderbouw het met cijfers:
‘Volgens 50% van mijn lezers schrijf ik goede teksten. Ik deel ze elke week op LinkedIn.’
Eigenlijk
Maakt je onzeker. Volgens Van Dale is eigenlijk ‘werkelijk zoals het is’ en ‘wat echt zo is’. Ik mag hopen dat wat je zegt echt zo is. En wanneer zegt iemand iets dat niet zo is, of wat werkelijk niet is zoals het is?
Precies: schrappen.
Eigenlijk voegt (het) niets toe.
Heel
Ik vind dit heel mooi. Dit is een hele mooie auto. Oké, en wat vind je er mooi aan? Waarom is het ‘heel’ mooi en niet ‘mooi’? Heel zegt niks. Het legt niet uit waarom iets zo mooi is.
Schrappen.
Of vervang het door iets concreets:
Beschrijf een collega niet als ‘heel goed’, maar gebruik woorden zoals ijverig, intelligent, behulpzaam, vrolijk of aardig. Op synoniemen.net en het positieve woorden alfabet vind je meesterlijke suggesties.
Worden
Dit hulpwerkwoord geeft geen extra betekenis. Het maakt je zin passief. Kijk maar:
‘Er wordt een tekst geschreven over overbodige woorden’
Als je ‘worden’ weglaat en vervangt door een handelend figuur, maak je de zin actief en persoonlijk:
‘Pim schrijft een tekst over overbodige woorden’
Er
Als er niet aan het begin van de zin staat óf niet de enige plaatsaanduiding is, vervult het geen functie.
Kijk maar:
‘Hierbij kan er gefietst worden naar het noordelijke deel.’
‘Hierbij kan gefietst worden naar het noordelijke deel.’
‘Hierbij’ vervult al de functie van plaatsaanduiding.
‘Zo ontstaat er een goed beeld van deze blog.’
‘Zo ontstaat een goed beeld van deze blog.’
‘Zo’ vervult al de functie van plaatsaanduiding.
Als ‘er’ in een andere zin een duidelijke plaats aangeeft, laat je ‘er’ staan:
In Utrecht groeit het aantal fietsers. Deze fietsers maken er veel ongelukken (hier verwijst er naar Utrecht).